- أ. د. عَبد الله بن محمد الطيّار، أ. د. عبد الله بن محمّد المطلق، د. محمَّد بن إبراهيم الموسَى، الفِقهُ الميَسَّر، ط1، مَدَارُ الوَطن للنَّشر، الرياض - المملكة العربية السعودية، 1432- 2011، 13/7.
- أ. د. وهبة بن مصطفى الزحيلي، الفقه الإسلامي وأدلته، ط4، دار الفكر – دمشق، 3/2012.
- أ. م. د. خالد محمد جاسم، فقه الموازنات في السياسة الشرعية (أنموذجات تطبيقية)، مجلة كلية التربية الأساسية، وقائع المؤتمر العلمي التاسع عشر، عدد خاص، 2019، ص 559- 589، ص569.
- أبو الحسن علي بن محمد بن محمد الشهير بالماوردي، أدب الدنيا والدين، دار مكتبة الحياة.
- أبو العون محمد بن أحمد بن سالم السفاريني الحنبلي، غذاء الألباب في شرح منظومة الآداب، ج1، ط2، مؤسسة قرطبة، مصر، ١٤١٤ هـ - ١٩٩٣م.
- أبو النجا شرف الدين موسى الحجاوي المقدسي، الإقناع في فقه الإمام أحمد بن حنبل، ج3، دار المعرفة بيروت – لبنان.
- أبو الوليد محمد بن أحمد بن محمد بن أحمد بن رشد القرطبي، بداية المجتهد ونهاية المقتصد، ج4، دار الحديث، القاهرة، ١٤٢٥هـ - ٢٠٠٤ م.
- أبو بكر بن مسعود الكاساني، بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع، ج2، ط1، مطبعة شركة المطبوعات العلمية، مصر،١٣٢٧ - ١٣٢٨هـ.
- أبو جعفر محمد بن جرير الطبري، تفسير الطبري، ط18، ط1، دار هجر للطباعة والنشر والتوزيع والإعلان - القاهرة، ١٤٢٢ هـ - ٢٠٠١ م.
- أبو حامد محمد بن محمد الغزالي الطوسي، إحياء علوم الدين، ج1، دار المعرفة، بيروت.
- أبو زكريا محيي الدين يحيى بن شرف النووي، روضة الطالبين وعمدة المفتين، ج7، ط3، المكتب الإسلامي، بيروت- دمشق- عمان، ١٤١٢هـ -١٩٩١م.
- أبو محمد موفق الدين عبد الله بن أحمد بن قدامة المقدسي، الكافي في فقه الإمام أحمد، ج3، ط1، دار الكتب العلمية، ١٤١٤ هـ - ١٩٩٤ م.
- أحمد بن علي بن حجر العسقلاني، فتح الباري بشرح البخاري، ج9، ط1، المكتبة السلفية، مصر، ١٣٨٠ - ١٣٩٠ هـ.
- أحمد بن عمر بن إبراهيم القرطبي، المفهم لما أشكل من تلخيص كتاب مسلم، ج6، ط1، دار ابن كثير ودار الكلم الطيب، دمشق - بيروت، ١٤١٧ هـ - ١٩٩٦ م.
- بدر الدين أبو محمد محمود بن أحمد العيني، عمدة القاري شرح صحيح البخاري، ج6، إدارة الطباعة المنيرية.
- جلال الدين السيوطي، السراج المنير في ترتيب أحاديث صحيح الجامع الصغير، ج1، ط3، دار الصديق، ١٤٣٠ هـ - ٢٠٠٩ م.
- جلال الدين عبد الرحمن السيوطي، الأشباه والنظائر في قواعد وفروع فقه الشافعية، ط1، دار الكتب العلمية، ١٤٠٣ هـ - ١٩٨٣ م.
- خالد حسين الدوسري، القواعد الضامنة لحقوق الإنسان في الدستور الكويتي، مجلة الدراسات القانونية والاقتصادية، جامعة مدينة السادات – كلية الحقوق، مج 9، ع1، 2023م.
- خالد محمد جاسم، فقه الموازنات في السياسة الشرعية ( أنموذجات تطبيقية)، مجلة كلية التربية الأساسية، وقائع المؤتمر العلمي التاسع عشر، عدد خاص، 2019، ص 559- 589.
- خليل حسن الزركاني، وكافي محسن محل، الاعتدال والوسطية في الفكر الإسلامي المعتدل، مجلة العلوم الإسلامية _ جامعة بغداد، ع72، 2023، 181- 205.
- د. أحمد مختار عبد الحميد عمر، معجم اللغة العربية المعاصرة، ج2، ط1، عالم الكتب، ١٤٢٩ هـ - ٢٠٠٨ م.
- د. أسامة بلرهمي، السياسة الشرعية بين الاستنباط والتطبيق، مجلة العلوم القانونية والاجتماعية – جامعة زيان عاشور بالجلفة، ع 9، 2018، ص677- 689.
- د. إسماعيل بن حسن بن محمد علوان، القواعد الفقهية الخمس الكبرى والقواعد المندرجة تحتها، ط3، دار ابن الجوزي للنشر والتوزيع، الرياض، 1433هـ.
- د. علي سليمان الصالح، السياسة الشرعية وتطبيقاتها في قانون الأحوال الشخصية الكويتي، مجلة كلية القانون الكويتية العالمية، السنة 9، ع 36، 1443- 2021، ص53- 86.
- د. فضل بن عبد الله مراد، المقدمة في فقه العصر، ج1، ط2، الجيل الجديد ناشرون، صنعاء، ١٤٣٧ هـ - ٢٠١٦ م.
- رانيا عبد الحميد دسوقي، مفهوم التنمية المستدامة وأهدافها، المجلة العربية للقياس والتقويم_ الجمعية العربية للقياس والتقويم، مج 2، ع 4، 2021، ص 250 _ 272.
- رشيد جلود، آليات وركائز التنمية المستدامة، مجلة الدراسات التاريخية والاجتماعية، جامعة نواكشوط_ كلية الآداب والعلوم الإنسانية، ع 28، 2018، ص 146_155.
- زين الدين أبو الفرج عبد الرحمن الشهير بابن رجب ، جامع العلوم والحكم في شرح خمسين حديثاً من جوامع الكلم، ط1، دار ابن كثير، دمشق – بيروت، ١٤٢٩ هـ - ٢٠٠٨ م.
- زين الدين بن إبراهيم بن محمد ابن نجيم، الْأَشْبَاهُ وَالنَّظَائِرُ عَلَى مَذْهَبِ أَبِيْ حَنِيْفَةَ النُّعْمَانِ، ط1، دار الكتب العلمية، بيروت، ١٤١٩ هـ - ١٩٩٩ م.
- زين الدين عبد الرحمن بن أحمد السَلامي، فتح الباري شرح صحيح البخاري، ج1، ط1، مكتبة الغرباء الأثرية، المدينة المنورة، ١٤١٧ هـ - ١٩٩٦ م، ص149.
- زين الدين محمد المدعو بعبد الرؤوف بن تاج العارفين بن علي بن زين العابدين، فيض القدير شرح الجامع الصغير، ج5، ط1، المكتبة التجارية الكبرى، مصر، ١٣٥٦.
- سليمان بن محمد بن عمر البُجَيْرَمِيّ، حاشية البجيرمي على شرح المنهج، ج2، مطبعة الحلبي، ١٣٦٩هـ - ١٩٥٠م.
- شهاب الدين أحمد بن إدريس الشهير بالقرافي، الذخيرة، ج4، ط1، دار الغرب الإسلامي، بيروت، ١٩٩٤ م.
- عبد الفتاح بن محمد مصيلحي، جامع المسائل والقواعد في علم الأصول والمقاصد، ط1، دار اللؤلؤة للنشر والتوزيع - المنصورة، مصر، 1443 هـ - 2022 م.
- عبد الملك بن عبد الله بن يوسف الجويني، نهاية المطلب في دراية المذهب، ج12، ط1، دار المنهاج، ١٤٢٨هـ-٢٠٠٧م.
- عبد الوهاب بن البشير خطاط، التنمية المستدامة: الأسباب والأهداف، مجلة البيئة والتنمية المستدامة وصحة الإنسان، جامعة محمد بوضياف بالمسيلة – كلية الحقوق والعلوم السياسية، مج1، ع1، 2022م، ص 73 –
- عبد الوهاب خلاف، السياسة الشرعية في الشئون الدستورية والخارجية والمالية، دار القلم، ١٤٠٨ هـ- ١٩٨٨م.
- عبد الوهاب خلاف، علم أصول الفقه، ط8، مكتبة الدعوة - شباب الأزهر، ص23.
- عبدالله محمد عبدالله اشحيمة، الأبعاد الاجتماعية للتنمية المستدامة: دراسة تحليلية نقدية لواقع الدول النامية مع التركيز على حالة ليبيا، مجلة علوم التربية الرياضية والعلوم الأخرى، جامعة المرقب- كلية التربية البدنية، ع 7، 2021، ص37- 52.
- عدنان بن محمد العرعور، منهج الاعتدال، دار التابعين بالرياض, 2002م.
- علي بن محمد بن علي الجرجاني، كتاب التعريفات، ج2، ط1، دار الكتب العلمية، بيروت، لبنان، ١٤٠٣هـ -١٩٨٣م.
- علي حيدر خواجه أمين أفندي، درر الحكام في شرح مجلة الأحكام، تعريب: فهمي الحسيني، ج2، ط1، دار الجيل، ١٤١١هـ - ١٩٩١م.
- عماد إبراهيم خليل مصطفى، المقاصد الشرعية وأثرها في تطبيق السياسة الشرعية في القضايا المعاصرة، مجلة الجمعية الفقهية السعودية – جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، ع 42، 2017، ص 433- 474.
- قادري حسين، سبل تحقيق الأمن الغذائي المستدام، مجلة الباحث للدراسات الأكاديمية، م8، ع1، 2021.
- القاضي عبد الوهاب بن علي بن نصر الثعلبي، المعونة على مذهب عالم المدينة «الإمام مالك بن أنس»، تحقيق ودراسة: حميش عبد الحق، أصل الكتاب: رسالة دكتوراه بجامعة أم القرى بمكة المكرمة، ج2، المكتبة التجارية، مكة المكرمة.
- مجموعة من العلماء، بحوث ندوة أثر القرآن الكريم في تحقيق الوسطية ودفع الغلو، ط2، وزارة الشئون الإسلامية والأوقاف والدعوة والإرشاد - المملكة العربية السعودية، 1425هــ، 1/ 145.
- محمد أمين الشهير بابن عابدين، حاشية رد المحتار، على الدر المختار، ج4، ط2، شركة مكتبة ومطبعة مصطفى البابي الحلبي وأولاده، مصر، ١٣٨٦ هـ - ١٩٦٦م.
- محمد أمين الشهير بابن عابدين، حاشية رد المحتار، على الدر المختار، ج4، ط2، شركة مكتبة ومطبعة مصطفى البابي الحلبي وأولاده، مصر، ١٣٨٦ هـ - ١٩٦٦م.
- محمد بن أبي بكر بن أيوب ابن قيم الجوزية، الطرق الحكمية، مكتبة دار البيان.
- محمد بن أبي بكر بن أيوب ابن قيم الجوزية، الطرق الحكمية، مكتبة دار البيان، ص12، سليمان بن محمد بن عمر البجيرمي، حاشية البجيرمي على شرح المنهج، ج2، مطبعة الحلبي، ١٣٦٩هـ - ١٩٥٠م.
- محمد بن أبي بكر بن عبد القادر الرازي، مختار الصحاح، ط5، المكتبة العصرية والدار النموذجية، بيروت، لبنان، ١٤٢٠هـ - ١٩٩٩م.
- محمد بن أحمد بن أبي سهل شمس الأئمة السرخسي، المبسوط،ج4، مطبعة السعادة، مصر.
- محمد بن أحمد بن محمد عليش، فتح العلي المالك في الفتوى على مذهب الإمام مالك، ج1، دار المعرفة.
- محمَّدُ بنُ عزِّ الدِّينِ عبدِ اللطيف المشهور بـ ابن المَلَك، شرح مصابيح السنة للإمام البغوي، ج5، ط1، إدارة الثقافة الإسلامية، ١٤٣٣ هـ - ٢٠١٢ م، ص 393.
- محمد بن عمر بن الحسن الرازي، مفاتيح الغيب، ج10، ط3، دار إحياء التراث العربي، بيروت، لبنان، ١٤٢٠هـ.
- محمد بن مكرم بن على ابن منظور، لسان العرب، ج6، ط3، دار صادر، بيروت، لبنان، ١٤١٤ هـ.
- محمد صدقي بن أحمد بن محمد آل بورنو الغزي، موسوعة القواعد الفقهية، ج8، ط1، مؤسسة الرسالة، بيروت، 2003.
- محمد فرج محمد عبد الله البرقي، تطوير التنمية المستدامة: تعريفها، وأبعادها وأهدافها من المنظور الوضعي والإسلامي، مجلة وادي النيل للدراسات والبحوث الإنسانية والاجتماعية والتربوية، جامعة القاهرة/ فرع الخرطوم_ كلية الآداب، مج 38، ع 38، 2023، ص 547_ 588.
- محمد مصطفى الزحيلي، الوجيز في أصول الفقه الإسلامي (المدخل - المصادر - الحكم الشرعي)، ج1، ط2، دار الخير للطباعة والنشر والتوزيع، دمشق، ١٤٢٧ هـ - ٢٠٠٦ م.
- محمود بن أحمد بن موسى المعروف بـ «بدر الدين العيني»، البناية شرح الهداية، ج5، ط1، دار الكتب العلمية، بيروت، ١٤٢٠ هـ - ٢٠٠٠ م.
- محمود بن أحمد بن موسى بن أحمد المعروف بـ «بدر الدين العيني» ، البناية شرح الهداية، ج5، ط1، دار الكتب العلمية، بيروت، ١٤٢٠ هـ - ٢٠٠٠ م.
- منصور بن يونس البهوتي الحنبلي، كشاف القناع عن الإقناع،ج11، ط1، وزارة العدل في المملكة العربية السعودية، (١٤٢١ - ١٤٢٩ هـ) - (٢٠٠٠ - ٢٠٠٨ م).
- موسى يوسف خميس، التنمية البشرية المستدامة: المفهوم. الأهداف. المنهجية، الجامعة الأردنية، ع58، 2003م، ص19-24.
- موفق الدين أبو محمد عبد الله بن أحمد بن محمد بن قدامة المقدسي، المغني، ج8، ط3، دار عالم الكتب للطباعة والنشر والتوزيع، الرياض ، ١٤١٧ هـ - ١٩٩٧ م.
- نور الدين بن مختار الخادمي، علم المقاصد الشرعية، ط1، مكتبة العبيكان، ١٤٢١هـ- ٢٠٠١م.
القوانين الكويتية:
- قانون 18 لسنة 2016 بشأن الرعاية الاجتماعية للمسنين، والمادة (4) إلى المادة (46) من قانون رقم 8 لسنة 2010 بشأن حقوق الأشخاص ذوي الإعاقة في دولة الكويت.
- قانون إجراءات دعاوى النسب وتصحيح الأسماء، وزارة العدل- الكويت، 2011، ط1، ص 20 وص115.
- قانون الأحوال الشخصية المعدل بالقوانين أرقام 61 لسنة 1996 و29 لسنة 2004 و66 لسنة 2007
- قانون العمل رقم 6 لسنة 2010 في شأن العمل في القطاع الأهلي.
- قانون رقم (100) لسنة 2015 في شأن إنشاء الهيئة العامة للشباب.
- قانون رقم 11 لسنة 1965 في شأن التعليم الإلزامي.
- قانون رقم 70 لسنة 2020م بشأن مزاولة مهنة الطب والمهن المساعدة لها وحقوق المرضى والمنشآت الصحية، رابط: https://amr.gov.kw/ar/law70-2020.php
الروابط الإلكترونية:
- موقع الإمام ابن باز، رابط: 187 من: (باب جواز الأخذ من غير مسألةٍ وَلا تطلع إليه) (org.sa).
- موقع مجلس الأمة الكويتي: مجلس الأمة دولة الكويت - مسيرة الحياة الديموقراطية (kna.kw)، الرئيسية لمحة عن الحياة الدستورية (gov.kw).
- موقع وزارة العدل الكويتية: وزارة العدل (gov.kw).
- قرار رقم 180 (6/ 19) بشأن العنف في نطاق الأسرة، رابط: قرار بشأن العنف في نطاق الأسرة – مجمع الفقه الإسلامي الدولي (iifa-aifi.org).
- موقع مجمع الفقه الإسلامية: قرار رقم: 79 (10/8) بشأن السر في المهن الطبية، 1993، رابط: https://iifa-aifi.org/ar/1972.html.
- الأمم المتحدة، تقرير أهداف التنمية المستدامة 2022، ص 2، رابط:
https://unstats.un.org/sdgs/report/2022/The-Sustainable-Development-Goals-Report-2022_Arabic.pdf .
References:
- 'a. da. eabd allh bin muhamad altyar, 'a. da. eabd allh bin mhmmd almutlaq, du. mhmmad bin 'iibrahim almwsaa, alfiqh almyassar, ta1, madar alwatn llnnashr, alriyad - almamlakat alearabiat alsueudiat, 1432- 2011, 13/7.
- 'a. du. wahbat bn mustafaa alzuhayli, alfiqh al'iislamiu wa'adlathu, ta4, dar alfikr - dimashqa, 3/2012.
- 'a. m. du. khalid muhamad jasim, fiqh almuazanat fi alsiyasat alshareia ('unmudhajat tatbiqiatin), majalat kuliyat altarbiat al'asasiati, waqayie almutamar aleilmii altaasie eashra, eadad khasa, 2019, s 559- 589, sa569.
- 'abu alhasan ealiin bin muhamad bin muhamad alshahir bialmawirdii, 'adab aldunya waldiynu, dar maktabat alhayati.
- 'abu aleawn muhamad bin 'ahmad bin salim alsifariniu alhanbali, ghidha' al'albab fi sharh manzumat aladab, ja1, ta2, muasasat qurtibat, masr, 1414 hi - 1993m.
- 'abu alnaja sharaf aldiyn musaa alhajaawi almiqdisi, al'iiqnae fi fiqh al'iimam 'ahmad bin hanbul, ja3, dar almaerifat bayrut - lubnan.
- 'abu alwalid muhamad bin 'ahmad bin muhamad bin 'ahmad bin rushd alqurtibi, bidayat almujtahid wanihayat almuqtasidi, ja4, dar alhadithi, alqahirati, 1425h - 2004 mi.
- 'abu bakr bin maseud alkasani, badayie alsanayie fi tartib alsharayiei, ja2, ta1, matbaeat sharikat almatbueat aleilmiati, masr,1327 - 1328hi.
- 'abu jaefar muhamad bin jarir altabri, tafsir altabri, ta18, ta1, dar hajr liltibaeat walnashr waltawzie wal'iielan - alqahirati, 1422 hi - 2001 mi.
- 'abu hamid muhamad bin muhamad alghazali altuwsi, 'iihya' eulum aldiyn, ja1, dar almaerifati, bayrut.
- 'abu zakariaa muhyi aldiyn yahyaa bin sharaf alnawawi, rawdat altaalibin waeumdat almuftina, ja7, ta3, almaktab al'iislamia, bayrut- dimashqa- eaman, 1412h -1991m.
- 'abu muhamad muafaq aldiyn eabd allh bin 'ahmad bin qudamat almaqdisi, alkafi fi fiqh al'iimam 'ahmadu, ja3, ta1, dar alkutub aleilmiati, 1414 hi - 1994 mi.
- 'ahmad bin ealiin bin hajar aleasqalani, fath albari bisharh albukhari, ja9, ta1, almaktabat alsalafiati, masr, 1380 - 1390 hi.
- 'ahmad bin eumar bin 'iibrahim alqurtabiu, almufham lama 'ushakil min talkhis kitab muslinmin, ja6, ta1, dar abn kathir wadar alkalm altayibi, dimashq - bayrut, 1417 hi - 1996 mi.
- badar aldiyn 'abu muhamad mahmud bin 'ahmad aleayny, eumdat alqariy sharh sahih albukhari, ja6, 'iidarat altibaeat almuniriati.
- jalal aldiyn alsuyuti, wamuhamad nasir aldiyn al'albaniu, alsiraaj almunir fi tartib 'ahadith sahih aljamie alsaghira, ja1, ta3, dar alsidiyq, 1430 hi - 2009 mi.
- jalal aldiyn eabd alrahman alsuyuti, al'ashbah walnazayir fi qawaeid wafurue fiqh alshaafieiati, ta1, dar alkutub aleilmiati, 1403 hi - 1983 mi.
- khalid husayn alduwsari, alqawaeid aldaaminat lihuquq al'iinsan fi aldustur alkuayti, majalat aldirasat alqanuniat walaiqtisadiati, jamieat madinat alsaadat - kuliyat alhuquqi, maj 9, ea1, 2023m.
- khalid muhamad jasimi, fiqh almuazanat fi alsiyasat alshareia ( 'unmudhajat tatbiqiatun), majalat kuliyat altarbiat al'asasiati, waqayie almutamar aleilmii altaasie eashra, eadad khasa, 2019, s 559- 589.
- khalil hasan alzarkani, wakafi muhsin muhali, aliaietidal walwasatiat fi alfikr al'iislamii almuetadili, majalat aleulum al'iislamiat _ jamieat baghdad, ea72, 2023, 181- 205.
- du. 'ahmad mukhtar eabd alhamid eumr, muejam allughat alearabiat almueasirati, ja2, ta1, ealam alkutub, 1429 hi - 2008 mi.
- du. 'usamat bilrhmi, alsiyasat alshareiat bayn aliastinbat waltatbiqi, majalat aleulum alqanuniat waliajtimaeiat - jamieat zayaan eashur bialjilfati, e 9, 2018, sa677- 689.
- d. 'iismaeil bin hasan bin muhamad eulwan, alqawaeid alfiqhiat alkhams alkubraa walqawaeid almundarijat tahtaha, ta3, dar abn aljawzii lilnashr waltawziei, alrayad, 1433h.
- da. eali sulayman alsaalihu, alsiyasat alshareiat watatbiqatuha fi qanun al'ahwal alshakhsiat alkuayti, majalat kuliyat alqanun alkuaytiat alealamiati, alsanat 9, e 36, 1443- 2021, sa53- 86.
- da. fadl bin eabd allah muradi, almuqadamat fi fiqh aleasri, ja1, ta2, aljil aljadid nashiruna, sanea', 1437 hi - 2016 mi.
- rania eabd alhamid dasuqi, mafhum altanmiat almustadamat wa'ahdafuha, almajalat alearabiat lilqias waltaqwimi_ aljameiat alearabiat lilqias waltaqwimi, maj 2, e 4, 2021, s 250 _ 272.
- rshid jlud, aliat warakayiz altanmiat almustadamati, majalat aldirasat altaarikhiat waliaijtimaeiati, jamieat nawakshuta_ kuliyat aladab waleulum al'iinsaniati, e 28, 2018, s 146_155.
- zayn aldiyn 'abu alfaraj eabd alrahman alshahir biaibn rajab , jamie aleulum walhukm fi sharh khamsin hdythaan min jawamie alkalmi, ta1, dar aibn kathir, dimashq - bayrut, 1429 hi - 2008 mi.
- zayn aldiyn bin 'iibrahim bin muhamad abn najim, al'ashbah walnnazayir ealaa madhhab 'abi hanifat alnnuemani, ta1, dar alkutub aleilmiati, bayrut, 1419 hi - 1999 mi.
- zin aldiyn eabd alrahman bin 'ahmad alsalamy, fath albari sharh sahih albukhari, ja1, ta1, maktabat alghuraba' al'athariati, almadinat almunawarati, 1417 hi - 1996 mi, sa149.
- zayn aldiyn muhamad almadeui baeabd alrawuwf bin taj alearifin bin eali bin zayn aleabidin, fayd alqadir sharh aljamie alsaghira, ja5, ta1, almaktabat altijariat alkubraa, masr, 1356.
- sulayman bin muhamad bin eumar albujayrami, hashiat albijiarmii ealaa sharh almanhaji, ja2, matbaeat alhalbi, 1369h - 1950m.
- shihab aldiyn 'ahmad bin 'iidris alshahir bialqarafi, aldhakhirati, ja4, ta1, dar algharb al'iislamii, bayrut, 1994 mi.
- eabd alfataah bin muhamad musilihi, jamie almasayil walqawaeid fi eilm al'usul walmaqasidi, ta1, dar alluwluat lilnashr waltawzie - almansurati, masr, 1443 hi - 2022 mi.
- eabd almalik bin eabd allh bin yusuf aljuayni, nihayat almatalab fi dirayat almadhhaba, ja12, ta1, dar alminhaji, 1428h-2007m.
- eabd alwahaab bin albashir khataati, altanmiat almustadamatu: al'asbab wal'ahdafi, majalat albiyat waltanmiat almustadamat wasihat al'iinsani, jamieat muhamad biwidyaf bialmasilat - kuliyat alhuquq waleulum alsiyasiati, mij1, ea1, 2022m, s 73 - 86.
- eabd alwahaab khilafi, alsiyasat alshareiat fi alshuyuwn aldusturiat walkharijiat walmaliati, dar alqalama, 1408 ha- 1988m.
- eabd alwahaab khilafi, ealm 'usul alfiqahi, ta8, maktabat aldaewat - shabab al'azhar, sa23.
- eabdallah muhamad eabdallah ashahimat, al'abead alaijtimaeiat liltanmiat almustadamati: dirasat tahliliat naqdiat liwaqie alduwal alnaamiat mae altarkiz ealaa halat libia, majalat eulum altarbiat alriyadiat waleulum al'ukhraa, jamieat almaraqab- kuliyat altarbiat albadaniati, e 7, 2021, sa37- 52.
- eadnan bin muhamad aleareura, manhaj aliaetidali, dar altaabiein bialrayad, 2002m.
- eali bin muhamad bin ealiin aljirjani, kitab altaerifati, ja2, ta1, dar alkutub aleilmiati, bayrut, lubnan, 1403h -1983m.
- eali haydar khawajih 'amin 'afindi, darar alhukaam fi sharh majalat al'ahkami, taeribi: fahmi alhusayni, ja2, ta1, dar aljil, 1411h - 1991m.
- eimad 'iibrahim khalil mustafaa, almaqasid alshareiat wa'atharuha fi tatbiq alsiyasat alshareiat fi alqadaya almueasirati, majalat aljameiat alfiqhiat alsaeudiat - jamieat al'iimam muhamad bn sueud al'iislamiati, e 42, 2017, s 433- 474.
- qadiri husayn, subul tahqiq al'amn alghidhayiyi almustadami, majalat albahith lildirasat al'akadimiati, mi8, ea1, 2021.
- alqadi eabd alwahaab bin eali bin nasr althaelabii, almaeunat ealaa madhhab ealam almadina <<al'iimam malik bin 'anas>>, tahqiq wadirasatu: hamish eabd alhaq, 'asl alkitabi: risalat dukturah bijamieat 'umm alquraa bimakat almukaramati, ji2, almaktabat altijariati, makat almukaramati.
- majmueat min aleulama'i, buhawth nadwat 'athar alquran alkarim fi tahqiq alwasatiat wadafe alghulu, ta2, wizarat alshuyuwn al'iislamiat wal'awqaf waldaewat wal'iirshad - almamlakat alearabiat alsaeudiat, 1425h, 1/ 145.
- muhamad 'amin alshahir biabn eabdin, hashiat radu almuhtari, ealaa aldiri almukhtar, ja4, ta2, sharikat maktabat wamatbaeat mustafaa albabi alhalabii wa'awladuhu, masr, 1386 hi - 1966m.
- muhamad 'amin alshahir biabn eabdin, hashiat radu almuhtari, ealaa aldiri almukhtar, ja4, ta2, sharikat maktabat wamatbaeat mustafaa albabi alhalabii wa'awladuhu, masr, 1386 hi - 1966m.
- muhamad bin 'abi bakr bin 'ayuwb abn qiam aljawziati, alturuq alhakmiatu, maktabat dar albayani.
- muhamad bin 'abi bakr bin 'ayuwb abn qiam aljawziati, alturuq alhakamiatu, maktabat dar albayani, sa12, sulayman bin muhamad bin eumar albijirmi, hashiat albijirmii ealaa sharh almanhaji, ja2, matbaeat alhalbi, 1369h - 1950m.
- muhamad bin 'abi bakr bin eabd alqadir alraazi, mukhtar alsahahi, ta5, almaktabat aleasriat waldaar alnamudhajiatu, bayrut, lubnan, 1420h - 1999m.
- muhamad bin 'ahmad bin 'abi sahl shams al'ayimat alsarukhsi, almabsuta,ja4, matbaeat alsaeadati, masri.
- muhamad bin 'ahmad bin muhamad ealish, fath alealii almalik fi alfatwaa ealaa madhhab al'iimam malik, ja1, dar almaerifati.
- mhmmad bn ezz alddin ebd allatif almashhur bi abn almalak, sharh masabih alsunat lil'iimam albaghwi, ja5, ta1, 'iidarat althaqafat al'iislamiati, 1433 hi - 2012 mi, s 393.
- muhamad bin eumar bin alhasan alraazi, mafatih alghib, ja10, ta3, dar 'iihya' alturath alearabi, bayrut, lubnan, 1420h.
- muhamad bin makram bin ealaa abn manzurin, lisan alearabi, ja6, ta3, dar sadir, birut, lubnan, 1414 hu.
- muhamad sidqi bin 'ahmad bin muhamad al burnu alghazi, mawsueat alqawaeid alfiqhiati, ja8, ta1, muasasat alrisalati, bayrut, 2003.
- muhamad faraj muhamad eabd allah albarqi, tatwir altanmiat almustadamatu: taerifuha, wa'abeaduha wa'ahdafuha min almanzur alwadeii wal'iislami, majalat wadi alniyl lildirasat walbuhuth al'iinsaniat walaijtimaeiat waltarbawiati, jamieat alqahirati/ fare alkhartum_ kuliyat aladab, maj 38, e 38, 2023, s 547_ 588.
- muhamad mustafaa alzuhayli, alwajiz fi 'usul alfiqh al'iislamii (almadkhal - almasadir - alhukm alshareiu), ja1, ta2, dar alkhayr liltibaeat walnashr waltawziei, dimashqa, 1427 hi - 2006 mi.
- muhamad nasir aldiyn al'albaniu, 'iirwa' alghalil fi takhrij 'ahadith manar alsabil, ja3, ta2, almaktab al'iislamii, bayrut, 1405 hi - 1985m).
- muhamad nasir aldiyn al'albaniu, sahih altarghib waltarhiba, ja2, ta1, maktabat almaearif lilnashr waltawziei, alrayad, 1421 hi - 2000 mi.
- mahmud bin 'ahmad bin musaa almaeruf bi <<badar aldiyn aleayni>>, albinayat sharh alhidayati, ja5, ta1, dar alkutub aleilmiati, bayrut, 1420 hi - 2000 mi.
- mahmud bin 'ahmad bin musaa bin 'ahmad almaeruf bi <<bdar aldiyn aleayni>> , albinayat sharh alhidayati, ja5, ta1, dar alkutub aleilmiati, bayrut, 1420 hi - 2000 mi.
- mansur bin yunis albuhutiu alhanbaliu, kashaaf alqinae ean al'iiqnaei,j11, ta1, wizarat aleadl fi almamlakat alearabiat alsaeudiati, (1421 - 1429 ha) - (2000 - 2008 mi).
- musaa yusif khamis, altanmiat albashariat almustadamatu: almafhumi. al'ahdafi. almanhajiata, aljamieat al'urduniyatu, ea58, 2003m, sa19-24.
- muafaq aldiyn 'abu muhamad eabd allh bin 'ahmad bin muhamad bin qudamat almaqdisi, almaghni, ja8, ta3, dar ealam alkutub liltibaeat walnashr waltawzie, alriyad , 1417 hi - 1997 mi.
- nur aldiyn bin mukhtar alkhadimi, eilm almaqasid alshareiati, ta1, maktabat aleabikan, 1421hi- 2001m.
alqawanin alkuaytia:
- aldustur alkuaytiu walmudhakirat altafsiriat lahu, anzur: majlis al'umat dawlat alkuayt - dustur dawlat alkuayt (kna.kw).
- qanun 18 lisanat 2016 bishan alrieayat aliajtimaeiat lilmusiniyna, walmada (4) 'iilaa almada (46) min qanun raqm 8 lisanat 2010 bishan huquq al'ashkhas dhawi al'iieaqat fi dawlat alkuayti.
- qanun 'iijra'at daeawaa alnisab watashih al'asma'i, wizarat aleadla- alkuayti, 2011, ta1, s 20 wasa115.
- qanun al'ahwal alshakhsiat almueadal bialqawanin 'arqam 61 lisanat 1996 wa29 lisanat 2004 wa66 lisanat 2007
- qanun aleamal raqm 6 lisanat 2010 fi shan aleamal fi alqitae al'ahli.
- qanun raqm (100) lisanat 2015 fi shan 'iinsha' alhayyat aleamat lilshabab.
- qanun raqm 11 lisanat 1965 fi shan altaelim al'iilzamii.
- qanun raqm 70 lisanat 2020m bishan muzawalat mihnat altibi walmihan almusaeidat laha wahuquq almardaa walmunshat alsihiyati, rabt: https://amr.gov.kw/ar/law70-2020.php
alrawabit al'iilikturunia:
- mawqie al'iimam abn bazi, rabti: 187 min: (bab jawaz al'akhdh min ghayr msalt wala tatlie 'iilayhi) (binbaz.org.sa).
- mawqie majlis al'umat alkuayti: majlis al'umat dawlat alkuayt - masirat alhayaat aldiymuqratia (kna.kw), alrayiysiat lamhat ean alhayaat aldusturia (moj.gov.kw).
- mawqie wizarat aleadl alkuaytiati: wizarat aleadl (moj.gov.kw).
- qarar raqm 180 (6/ 19) bishan aleunf fi nitaq al'usrati, rabti: qarar bishan aleunf fi nitaq al'usrat - mujmae alfiqh al'iislamii alduwalii (iifa-aifi.org).
- mawqie majmae alfiqh al'iislamiati: qarar raqama: 79 (10/8) bishan alsiri fi almihan altibiyiti, 1993, rabt:
https://iifa-aifi.org/ar/1972.html.
- al'umam almutahidatu, taqrir 'ahdaf altanmiat almustadamat 2022, s 2, rabti:
https://unstats.un.org/sdgs/report/2022/The-Sustainable-Development-Goals-Report-2022_Arabic.pdf .