مؤشرات فرض أكثر من ضريبة على الخدمات المقدّمة من الشركات الأجنبية للأشخاص المقيمين وفقًا للأنظمة الضريبية السعودية / Indicators of Imposing Multiple Taxes on Services Provided by Foreign Companies to Residents in the Kingdom of Saudi Arabia

نوع المستند : المقالة الأصلية

المؤلف

جامعة الأمير سلطان

المستخلص

تتناول هذه الورقة البحثية موضوعاً من الموضوعات المعاصرة ذات الصلة باستثمارات الشركات الأجنبية داخل المملكة العربية السعودية، وهو موضوع الضرائب المفروضة على تلك الاستثمارات وعلى وجه الخصوص تلك الاستثمارات في تقديم خدمات داخل إقليم المملكة، وحيث إن الضرائب في المملكة متعددة؛ الأمر الذي قد يسهم في فرض أكثر من ضريبة على أي خدمة تقدمها تلك الشركات، فقد جاءت هذه الورقة البحثية لدراسة مدى تعدد الضرائب المفروضة على الخدمة الواحدة التي تقدمها الشركات الأجنبية للمقيمين في المملكة، وما هي المؤشرات التي يمكن من خلالها معرفة متى تتعدد هذه الضرائب ومتى تنفرد إحداها بالتطبيق، وقد ركّزت هذه الورقة على ضريبتين من الضرائب المطبّقة في المملكة؛ وهما: ضريبة القيمة المضافة وضريبة الدخل، وهاتان الضريبتان هما الضريبتان المفروضتان على الخدمات المقدمة من الشركات الأجنبية للمقيمين في المملكة، وانتهجت الدراسة في ذلك المنهج الاستقرائي المتمثل في استقراء النصوص النظامية في عدد من الأنظمة الضريبية، كما انتهجت هذه الدراسة المنهج الوصفي والتحليلي من خلال إيراد النصوص النظامية وبيان الأحكام المتعلقة بموضوع البحث، ومن ثم تحليل تلك النصوص وصولاً إلى النتائج المطلوبة، وقد بدأت الدراسة بمبحث تمهيدي يتضمن التعريف بالضرائب المطبّقة في المملكة، والتعريف بمفهوم الإقامة والمنشأة الدائمة، وفي المبحث الثاني تناولت الدراسة المؤشرات التي تحدد مدى إمكانية فرض ضريبتي الاستقطاع والقيمة المضافة على الخدمة المقدمة للمقيم من الشركات الأجنبية غير المقيمة، ومستشهدة ببعض القرارات الصادرة من اللجان الضريبية.
 
The focus of this research paper is on a contemporary topic related to foreign corporate investments within the Kingdom of Saudi Arabia: the taxes imposed on such investments, particularly those resulting from services provided within the Kingdom's territory. Given that there are multiple taxes in the Kingdom, it may lead to more than one tax being imposed on any service provided by these companies. This research paper aims to examine the extent to which multiple taxes are imposed on a single service provided by foreign companies to residents in the Kingdom, and to identify the indicators that can reveal when these taxes overlap and when one tax alone is applied.
The paper focuses on two taxes applied in the Kingdom: Value Added Tax (VAT) under the reverse charge mechanism, and withholding tax. According to the regulations, these are the two taxes imposed on services provided by foreign companies to residents in the Kingdom. The study follows the inductive method by reviewing legal texts in several tax regulations. It also adopts the descriptive and analytical method by presenting the legal texts and explaining the related provisions, then analyzing those texts to reach the desired results.
The study begins with a preliminary chapter that includes an introduction to the taxes applied in the Kingdom and a definition of the concepts of residence and permanent establishment. In the second chapter, the study discusses the indicators that determine the possibility of imposing VAT and withholding tax on the services provided to residents by non-resident foreign companies, with references to some decisions issued by the tax committees.

الكلمات الرئيسية

الموضوعات الرئيسية


  •  

    الاتفاقية الموحدة لضريبة القيمة المضافة لدول مجلس التعاون الخليجي، نوفمبر 2016 م.

    أحمد ابن فارس، مقاييس اللغة، دار الفكر، بدون طبعة، 1979م.

    د. خالد الفلقي، محاسبة الزكاة والضريبة، مكتبة المتنبي، الدمام، ط3، 1443هـ.

    غلاب حسن، الأصول العلمية للمحاسبة الضريبية، مطبعة المدني القاهرة، 1974م.

    قاموس كامبريدج:

    https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/tax

    قاموس منظمة التعاون الاقتصادي:

     https://www.oecd-ilibrary.org/taxation/tax/indicator-group/english_76e12892-en.

    قرار معالي وزير المالية السعودي رقم: (2194) وتاريخ 12/7/1432هــ.

    اللائحة التنفيذية لنظام ضريبة الدخل، الصادرة بالقرار الوزاري رقم: (1535) وتاريخ11 / 6 / 1425هـ الموافق 28 / 7 / 2004 م.

    اللائحة التنفيذية لنظام ضريبة القيمة المضافة، الصادرة بقرار مجلس إدارة الهيئة العامة للزكاة والدخل رقم: (3839) وتاريخ 14 / 12 / 1438 ه .

    المبادئ المستخرجة من قرارات لجان الاستئناف الزكوية والضريبية لعام (2021-2020):

    https://gstc.gov.sa/ar/DocumentsLb/DecisionsRules/Documents/8.pdf

    مجموعة المبادئ المستخرجة من قرارات لجان الاستئناف الزكوية والضريبية:

    https://gstc.gov.sa/ar/DocumentsLb/DecisionsRules/Documents/17.pdf

    محمد بن مكرم ابن منظور، لسان العرب، دار صادر، بيروت، ط3، 1414هـ.

    المرسوم الملكي رقم : (17/2/28/3321) وتاريخ : 1/11/1950م.

    موقع الأمانة العامة للجان الزكوية والضريبية والجمركية:

    https://gstc.gov.sa/ar/Pages/default.aspx

    موقع هيئة الزكاة والضريبة والجمارك:

    https://zatca.gov.sa/ar/RulesRegulations/Taxes/Pages/VATUnifiedAgreement.aspx

    موقع هيئة الزكاة والضريبة والجمارك:

    https://zatca.gov.sa/ar/RulesRegulations/Taxes/Pages/ExciseTax2.aspx

    نظام ضريبة الدخل، الصادر بالمرسوم الملكي رقم : (م/1) وتاريخ : 15/1/1425هــ.

    نظام ضريبة القيمة المضافة، الصادر بالمرسوم الملكي رقم : (م/113) وتاريخ : 2/11/1438هــ.

    هيئة الزكاة والضريبة والجمارك، الدليل الإرشادي المبسط لاستقطاع الضريبة.

    هيئة الزكاة والضريبة والجمارك، الدليل الإرشادي للأحكام المتعلقة بضريبة القيمة المضافة في النشاط الاقتصادي.

    هيئة الزكاة والضريبة والجمارك، النشرة الضريبية رقم: 2303001، "المعالجة الضريبية للمنشأة الدائمة في سياق اتفاقيات الازدواج الضريبي"، الصادرة في تاريخ (17 مايو 2023 م).

    هيئة الزكاة والضريبة والجمارك، قرارات اللجان الاستئنافية، النشر الفوري للقرارات:

    https://gstc.gov.sa/ar/Decisions/Pages/Immediatepublicationofdecisions.aspx

    هيئة الزكاة والضريبة والجمارك، نشرة: "تطبيق آلية الاحتساب العكسي".

     

    References:

     

    • alaitifaqiat almuahadat lidaribat alqimat almudafat lidual majlis altaeawun alkhaliji, nufimbir 2016 mi.
    • 'ahmad abn faris, maqayis allughati, dar alfikri, bidun tabeati, 1979mi.
    • da. khalid alfalqi, muhasabat alzakat waldaribati, maktabat almutanabi, aldamami, ta3, 1443hi.
    • ghlab hasani, al'usul aleilmiat lilmuhasabat aldaribiati, matbaeat almadanii alqahiratu, 1974m.
    • qamus kambiridji:

    https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/tax

    • qamus munazamat altaeawun alaiqtisadii: https://www.oecd-ilibrary.org/taxation/tax/indicator-group/english_76e12892-en.
    • qarar maeali wazir almaliat alsueudii raqama: (2194) watarikh 12/7/1432h.
    • allaayihat altanfidhiat linizam daribat aldakhla, alsaadirat bialqarar alwizarii raqama: (1535) watarikh11 / 6 / 1425h almuafiq 28 / 7 / 2004 mi.
    • allaayihat altanfidhiat linizam daribat alqimat almudafati, alsaadirat biqarar majlis 'iidarat alhayyat aleamat lilzakat waldakhl raqama: (3839) watarikh 14 / 12 / 1438 h .
    • almabadi almustakhrajat min qararat lijan aliastinaf alzakawiat waldaribiat lieam (2021-2020):

    https://gstc.gov.sa/ar/DocumentsLb/DecisionsRules/Documents/8.pdf

    • majmueat almabadi almustakhrajat min qararat lijan alaistinaf alzakawiat waldaribiati:

    https://gstc.gov.sa/ar/DocumentsLb/DecisionsRules/Documents/17.pdf

    • muhamad bin makram abn manzurin, lisan alearabi, dar sadir, bayrut, ta3, 1414hi.
    • almarsum almalakii raqm : (17/2/28/3321) watarikh : 1/11/1950m.
    • mawqie al'amanat aleamat lilijan alzakawiat waldaribiat waljumrukiati: https://gstc.gov.sa/ar/Pages/default.aspx
    • mawqie hayyat alzakat waldaribat waljamariki:

    https://zatca.gov.sa/ar/RulesRegulations/Taxes/Pages/VATUnifiedAgreement.aspx

    • mawqie hayyat alzakat waldaribat waljamariki:

    https://zatca.gov.sa/ar/RulesRegulations/Taxes/Pages/ExciseTax2.aspx

    • nizam daribat aldakhla, alsaadir bialmarsum almalakii raqm : (m/1) watarikh : 15/1/1425h.
    • nizam daribat alqimat almudafati, alsaadir bialmarsum almalakii raqm : (m/113) watarikh : 2/11/1438h.
    • hayyat alzakat waldaribat waljamariki, aldalil al'iirshadiu almubasat liaistiqtae aldaribati.
    • hayyat alzakat waldaribat waljamariki, aldalil al'iirshadiu lil'ahkam almutaealiqat bidaribat alqimat almudafat fi alnashat alaqtisadii.
    • hayyat alzakat waldaribat waljamariki, alnashrat aldaribiat raqama: 2303001, "almuealajat aldaribiat lilmunsha'at aldaayimat fi siaq aitifaqiaat alaizdiwaj aldaribii", alsaadirat fi tarikh (17 mayu 2023 mi).
    • hayyat alzakat waldaribat waljamariki, qararat allijan alaistinafiati, alnashr alfawriu lilqararati:

    https://gstc.gov.sa/ar/Decisions/Pages/Immediatepublicationofdecisions.aspx

    • hayyat alzakat waldaribat waljamariki, nashratu: "tatbiq aliat aliahtisab aleaksi".