أولا: القرآن الكريم
- سورة المائدة، الآية رقم 44.
- سورة النساء، الآية رقم 58.
- سورة النساء، الآية رقم 65.
- سورة النساء، الآية رقم 35.
ثانيا: كتب تفسير القرآن
- الجامع لأحكام القرآن، أبو عبدالله محمد بن أبى بكر بن فرح الأنصاري شمس الدين القرطبي، (ت5671)، ط2، ج20، تحقيق: أحمد البردوني وإبراهيم أطفيش)، دار الكتب المصرية، القاهرة، 1384هــ، 1964م.
- تفسير الطبري، المسمى بجامع البيان عن تأويل آي القرآن، ج5.
ثالثا: كتب الحديث
- أخرجه ابن شبة في أخبار المدينة [١/ ٤٠٠ (١٢٦٨)
- البيهقيُّ في السنن الكبرى (١٠/ ١٣٦، ١٤٥، ١٤٤)
- تاريخ مدينة دمشق، ابن عساكر في تاريخ مدينة دمشق (١٩/ ٣١٨).
- تلخيص الحبير، الحافظ ابن حجر، (٤/ ١٨): رواه الْبَيْهَقِيُّ من حديث عَامِرٍ الشَّعْبِيِّ، وسكت عليه.
- السنن الكبرى للنسائي، كتاب القضاء، باب إذا حكموا رجلا ورضوا به فحكم بينهم، حديث رقم 6118، ج6.
- شرح النووي على صحيح مسلم، ج12.
- صحيح أبي داود، التخريج:أخرجه أبو داود (3594 )، وابن الجارود في ( 1001)، وابن حبان (5091 )
- صحيح البخاري، كتاب الجهاد والسير، باب إذا نزل العدو على حكم رجل، حديث رقم، 2878، ج6.
- معين الحكام للطرابلسي، ج.
رابعا: اللغة
- المقاييس في اللغة، احمد بن فارس بن زكريا أبو الحسين (ت:395هــ)، تحقيق، شهاب الدين أبو عمر، مادة: حكم، ط الأولى، دار الفكر، 1415هــ، 1994م، بتصرف.
- المصباح المنير في غريب الشرح الكبير، احمد بن محمد بن على الفيومي ثم الحموي، أبو العباس (770:هـ)، ج1، مادة حكم، لبنان ، المؤسسة الحديثة للكتاب ، بدون سنة طبع.
خامسا: كتب الأعلام
- أنيس الفقهاء في تعريفات الألفاظ المتداولة بين الفقهاء، القونوي، قاسم بن عبد الله بن أمير علي (ت978 هـ)، ، (تحقيق يحيى مراد)، دار الكتب العلمية، بيروت، 1424هـ، 2004م، ج1.
- كتاب الموافقات، أبى إسحاق إبراهيم بن موسى بن محمد اللخمي الشاطبي (ت: 790 هـ)، ضبط نصه وعلق عليه: أبو عبيدة مشهور بن حسن آل سليمان، مج1، ج1، ط الأولى، دار بن عفان للنشر والتوزيع، السعودية، 1417هــ، 1997م.
سادسا: كتب الفقه
- كتب الفقه الحنفي:
- البحر الرائق شرح كنز الدقائق، زين الدين بن إبراهيم ابن نجيم المصري،(ت970 ه)، ، دار المعرفة، بيروت، ج18.
- رد المحتار على الدر المختار، ابن عابدين، محمد أمين، ج5، دار الفكر، بيروت، 1421هـ، 2000م.
- أصول السرخسي، أبى بكر بن محمد بن أحمد بن أبى سهل السرخسي ( ت:490من الهجرة)، تحقيق أبو الوفا الأفغاني، ج2، نشره لجنة إحياء المعارف النعمانية، الهند، بدون سنة طبع.
- تحفة الفقهاء للسمرقندي، ج2.
- الكمال بن همام الحنفي : شرح فتح القدير ، الجزء السابع ، مكتبة مصطفى البابي الحلبى ، القاهرة 1389هــ.
- كتب الفقه المالكي:
- التاج والإكليل، ج6، ص246. ما لكى
- حاشية الدسوقي على الشرح الكبير ،الدسوقي، محمد بن أحمد (ت1230 ه)، دار الفكر، بيروت، ج4.
- حاشية الصاوي على الشرح الصغير ، الصاوي، أحمد بن محمد (ت1241 ه)، ، دار المعارف، ج4.
كتب الفقه الشافعي:
- الأشباه والنظائر في قواعد وفروع الإمام الشافعي، عبدالرحمن بن أبي بكر جلال الدين السيوطي، ط1، ج1، دار الكتب العلمية، بيروت، 1403هــ، 1983م.
- حاشية الجمل، ج10، ص378-379.
- الحاوي الكبير، الماوردي، ، ج5.
- روضة الطالبين وعمدة المفتين، للنووي، ج3.
- نهاية المحتاج إلى شرح المنهاج، الرملي، شمس الدين محمد بن أبي العباس أحمد بن حمزة شهاب الدين (ت1004 ه)، ، 8ج، دار الفكر، بيروت، 1404هـ، 1984م، ج8.
كتب الفقه الحنبلي:
- الشرح الممتع على زاد المستقنع، ابن عثيمين، محمد بن صالح (ت1421 ه)، ، 15ج، ط1، دار ابن الجوزي، 1422هـ-1427هـ، ج15.
- الكافي في فقه الإمام أحمد بن حنبل، ابن قدامة، عبدالله أبو محمد (ت 620هـ)، ، ط1، دار الكتب العلمية، بيروت، 1414هـ، 1994م، ج4.
- المبدع شرح المقنع، ج3.
- المغنى، موفق الدين عبد الله بن احمد ابن قدامة المقدسي، ط1، ج16، دار الفكر، بيروت، 1405هــ.
- المغنى والشرح الكبير، ابن قدامة المقدسي ، الجزء الحادي عشر ، مكتبة دار البيان ، بغداد 1392هــ .
- الزحيلي، أ.د.وهبة، الفقه الإسلامي وأدلته، ط4، 10ج، دار الفكر، دمشق،
- الفِقهُ الميَسَّر المؤلف، عَبد الله بن محمد الطيّار، عبد الله بن محمّد المطلق، د. محمَّد بن إبراهيم الموسَى الناشر: مَدَارُ الوَطن للنَّشر، الرياض - المملكة العربية السعودية الطبعة: جـ 8 و الأولى ١٤٣٢/ ٢٠١١ باقي الأجزاء: الثانية، ١٤٣٣ هـ - ٢٠١٢ م.
- قحطان الدوري : عقد التحكيم في الفقه الإسلامي والقانون الوضعي ، ط الأولى ن مطبعة الخلود ، بغداد 1405هــ .
- القوانين الفقهية، أبو القاسم محمد بن أحمد الكلبي الغرناطي ابن جزي، (ت:741)، ج2، ص125.
- مجلة الأحكام العدلية، طبعة قديمة، نور محمد، كارخانه تجارت كتب آرام باغ، كراتشي، القاعدة رقم (81).
- مرشد الحيران إلى معرفة أحوال الإنسان، محمد قدري باشا [ت 1306 هـ]، ط2، المطبعة الكبرى الأميرية ببولاق، 1308 هـ - 1891م.
- معالم أصول الفقه عند أهل السنة والجماعة، محمَّد بنْ حسَيْن بن حَسنْ الجيزاني، ط5، دار ابن الجوزي، 1427هــ.
- المعيار المعرب ، احمد بن يحيى الونشريسي، ، ج6، طبعة الغرب الإسلامي، بيروت.
- الملخص الفقهي، صالح بن فوزان بن عبدالله الفوزان، ط1، ج2، كتاب البيوع، باب في أحكام الشرط في البيع، دار العاصمة، الرياض، المملكة العربية السعودية.
- الوجيز في إيضاح قواعد الفقه الكلية المؤلف: الشيخ الدكتور محمد صدقي بن أحمد بن محمد آل بورنو أبو الحارث الغزي الناشر: مؤسسة الرسالة العالمية، بيروت - لبنان الطبعة: الرابعة، ١٤١٦ هـ.
سابعا: الكتب القانونية والفقهية الحديثة
- أحمد أبو الوفا، التحكيم الاختياري والإجباري، منشأة المعارف، الإسكندرية، 2001م.
- أحمد أبو الوفا، عقد التحكيم وإجراءاته، ط2، منشأة المعارف، الإسكندرية، 1974م.
- أحمد عبد الدائم، شرح القانون المدني، مصادر الالتزام، منشورات جامعة حلب، 2010م.
- أحمد مخلوف، اتفاق التحكيم كأسلوب لتسوية منازعات عقود التجارة الدولية، دار النهضة العربية، القاهرة، 2003م.
أحمد مخلوف، مفهوم استقلال شرط التحكيم في عقود التجارة الدولية، دراسة قانونية، في التحكيم الدولي، دار النهضة العربية، القاهرة، 2002م.
- أسامة أحمد المليجي، هيئة التحكيم الاختياري، دار النهضة العربية، القاهرة، 2004م، بند.
- إسماعيل إبراهيم الزيادي، التحكيم واجتهاد القضاء" نحو تدخل ناعم للقضاء في شئون التحكيم"، مطابع آمون، القاهرة، 2007م.
- أمجد محمد منصور، النظرية العامة للالتزامات مصادر الالتزامات، ط1، دار الثقافة، 2007م.
إيمان فتحي الجميل، اتفاق التحكيم البحري، دار الجامعة الجديدة، 2013م، الإسكندرية.
- إيمان فتحي الجميل، اتفاق التحكيم البحري، وفقا لقانون التحكيم المصري، قانون 27لسنة 1994م، والاتفاقيات الدولية، دار الجامعة الجديدة، 2013م.
- حفيظة السيد الحداد، الاتجاهات المعاصرة بشأن اتفاق التحكيم، دار الفكر الجامعي، القاهرة، 1996م.
- د. حفيظة السيد الحداد، الموجز في النظرية العامة في التحكيم التجاري الدولي، منشورات الحلبي الحقوقية، بيروت، 2007م.
- د. عبد الرزاق السنهوري، الوسيط في شرح القانون المدني الجديد، مصادر الالتزام، ج1، ط3، منشورات الحلبي الحقوقية، بيروت، 2009م.
- رضا متولي وهدان، انتقال آثار العقد إلى الخلف الخاص، دار الإسكندرية، طبعة 2001م.
- زهير الحسني، النظام القانوني للتحكيم التجاري الدولي لنزاعات الاستثمار، مجلة التشريع والقضاء، العدد (2)، السنة (2)، 2010.
- سامية راشد، التحكيم في العلاقات الدولية خالصة، " اتفاق التحكيم"، دار النهضة العربية، القاهرة، 1984م.
- سميحة القليوبي: اتفاق التحكيم، سنة 2010، متاح على الموقع:
aleyarbitration.blogspot.com/2010.
- سمير عبد السيد تناغو، مصادر الالتزام، دار المطبوعات العربية، الإسكندرية، 1999م – 2000م.
- السنوسي مسعود سعد عبيد الله، بحث منشور بعنوان: التحكيم في الشريعة الإسلامية ودوره في فض المنازعات، عدد12، مجلة الحق، كلية القانون، جامعة بنى الوليد، ليبيا، ديسمبر 2023م.
- عباس مصطفى المصري، المركز القانوني للمرسل إليه في عقد النقل البحري، دار الجامعة الجديدة للنشر، الإسكندرية، القاهرة، 2002م.
- عبد الرزاق السنهوري، الوسيط في شرح القانون المدني،، نظرية الالتزام بوجه عام ، منشأة المعارف، الإسكندرية، 2004م.
- عبد الرزاق السنهوري، مصادر الالتزام في الفقه الإسلامي، ط1.
- عبد الفتاح عبدالباقي، نظرية العقد والإرادة المنفردة، دار الفكر العربي، الإسكندرية مصر 1984م.
- فتحي والي: قانون التحكيم في النظرية والتطبيق، الطبعة الأولى، 2007.
- فهد شرطين محمد آل مساعد، بحث منشور بعنوان: أحكام سريان اتفاق التحكيم في منازعات العقود الدولية على الدولة، مج البحوث الفقهية والقانونية، مجلة علمية محكمة تصدرها كلية الشريعة والقانون بالقاهرة، بحث مستل من العدد 41، إبريل 2023م- 1444هــ.
- محسن شفيق، التحكيم التجاري الدولي، دراسة في قانون التجارة الدولية، دار النهضة العربية، القاهرة، 1997م.
- محمد شكري سرور، موجز الأحكام العامة للالتزام في القانون المدني المصري، ط2، دار النهضة العربية، 2008م.
- محمود السيد عمر التحيوى، الطبيعة القانونية لنظام التحكيم، منشأة المعارف، الإسكندرية، 2003م.
- محمود السيد عمر التحيوي: مفهوم التحكيم الاختياري والتحكيم الإجباري، 2002،ص81.
- مصطفى أحمد الزرقا، المدخل الفقهي العام، ط1،ج1، دار القلم، دمشق، 1418هــ، 1998م.
- منير عبد المجيد، قضاء التحكيم في منازعات التجارة الدولية، دار المطبوعات الجامعية، 1995م.
- الموسوعة الفقهية الكويتية، وزارة الأوقاف والشئون الإسلامية – الكويت، ج4، ط2، دار السلاسل – الكويت،1404هــ - 1427 هـ.
- ناريمان عبد القادر، اتفاق التحكيم، ط1، دار النهضة العربية، 1996م، ص309.
ثامنا: الرسائل العلمية
- آلاء أحمد جواد أمين ربيعي، آثار اتفاق التحكيم بالنسبة للغير، دراسة مقارنة، رسالة ماجستير، كلية الدراسات العليا، الجامعة العربية الأمريكية، تخصص قانون تجارى، 2021م.
- فادى سعود سليمان الجبور، شروط التحكيم في العقود وتطبيقاته المعاصرة، رسالة دكتوراه، كلية الدراسات العليا، جامعة الأردن، 2012م.
- مها عبد الرحمن الخواجا، امتداد أثر اتفاق التحكيم إلى الغير "دراسة في التشريع الأردني"، رسالة ماجستير بكلية الحقوق، جامعة الشرق الأوسط، سنة 2012/2013.
- النهاية في شرح الهداية (شرح بداية المبتدي)، ج20، حسين بن علي السغناقي الحنفي (ت 714 هـ)، تحقيق: رسائل ماجستير - مركز الدراسات الإسلامية بكلية الشريعة والدراسات الإسلامية، جامعة أم القرى، الأعوام: 1435 - 1438 هـ.
تاسعا: البحوث والمجلات العلمية والمؤتمرات
- أحمد أبو الوفا، التحكيم الاختياري والإجباري، دار المطبوعات الجامعية، الإسكندرية 2007م.
- الدخيل، التحكيم في النظام السعودي على ضوء الفقه الإسلامي، بحث بجامعة نايف العربية للعلوم الأمنية، سنة 1425هــ /2004م.
- بلباقى بومدين، المركز القانوني للغير في اتفاق التحكيم التجاري د، دراسة في ضوء فقه وقضاء التحكيم التجاري الدولي، مجلة القانون والتنمية المحلية، مخبر القانون والتنمية المحلية، إدرار، الجزائر، مج2، عدد1، 2020م.
- حسن محمد، حقوق الغير في العقود المالية في الفقه الإسلامي والقانون المدني، دار الجامعة الحديثة، 2004م.
- خالد عبد القادر عيد، بحث منشور بعنوان " التحكيم في عقود الاستثمار"، مجلة مركز صالح عبدالله كامل للاقتصاد الإسلامي، مج21، ع63، جامعة الأزهر، 2017م.
- سليم سلامة حتاملة، بحث منشور بعنوان " الطبيعة القانونية للتحكيم وتطبيقاته في مجال العلوم الإدارية، دراسة في القانون الأردني، المجلة الأردنية في القانون والعلوم السياسة، جامعة مؤتة،2012م.
- عبدالسلام عبدالفتاح محمد عفيفي، بحث منشور، موضوعه، مفهوم الشرط عند الأصوليين وأثره في الفروع الفقهية، مجلة الشريعة والقانون بدمنهور، ع31، ج4، 1437هــ، 2016م.
- عمر عبدالعزيز موسى الدبور، بحث منشور بعنوان التحكيم التجاري الدولي في عقود الطاقة ومدى تأثيره بسيادة الدولة، مجلة دفاتر قانونية، مج،ع، 6، الناشر، محمد لشقار،2018م.
- فايز عبدالله الكندري، بحث منشور بعنوان: مفهوم شرط التحكيم، مجلة العلوم القانونية والاقتصادية، جامعة شمس، ع2، سنة 42.
- - مجلة مجمع الفقه الإسلامي، منظمة المؤتمر الإسلامي ، قرار رقم: 95 / 8 / د9، دورة مؤتمره التاسع بأبي ظبي بدولة الإمارات العربية المتحدة من 1 إلى 6 ذي القعدة 1415 ه، الموافق 1 - 6 أبريل 1995 م، ، جدة، ع9.
- مجمع الفقه الإسلامي الدولي، قرار رقم 91 (8/9)، المنعقد في دورته التاسعة في أبو ظبي، بدولة الإمارات العربية المتحدة، خلال الفترة من 1 إلى 6 من شهر ذي القعدة لعام 1415هــ، الموافق 1 إلى 6 من شهر أبريل لعام 1995م.
- محمد سامي الشوا: التحكيم التجاري الدولي "أهم الحلول البديلة لحل المنازعات الاقتصادية"، المؤتمر 16 لجامعة الإمارات عن التحكيم التجاري الدولي، خلال الفترة 28 : 30 أبريل 2008، المجلد الأول.
- مسعود حسين مسعود، بحث منشور بعنوان: استقلال شرط التحكيم عن العقد الأصلي، دراسة مقارنة، مجلة أبحاث قانونية، السنة الرابعة، العدد السابع، يونيو 2019م.
- هلال بن محمد بن سليمان، بحث منشور بعنوان: امتداد اثر اتفاق التحكيم إلى الغير، دراسة مقارنة، مجلة الدراسات الفقهية والقانونية، ع12، أكتوبر 2022م.
عاشرا: المراجع الأجنبية
- “Mode amiable ou pacifique de reglement d’un differend par une (ouplusieurs) Personne(s) privee(s)(en number ) appelee(s) arbiter (s) ”A.H’eraud, A.Maurin,Lajustice,Sirey 1996,p.5.
- Alejandro Follo Nier – Ayala, la convention d' arbitrage: notion et modalities, le 12 Juillet 2012, sur le site, www.academia.edu/8330224, P. 8 & Julien Bernard, la clause compromiser en matière civile, September 2001, sur le site, julienbernard.chez-alice.fr
- A Paris, 26Mais 1992, Rev, Arb, 1993. P 631. Not L.AYNES.،
- Civ. (1ere), 4/07/1972, «Hecht c/ Société Buisman’s», revue critique, 1974, p. 82, note Level.
- CPC هو اختصار لـ Code de Procedure Civile
- Robert, note sous c.cass.civ. 1er. 7 mai. 1963, D.1963 p.545, L’arrêt Gosset.
الحادي عشر: القوانين
- قانون التحكيم المصري رقم (27) لسنة 1994م، المادة رقم (10).
- القانون المدني المصري رقم 131 لسنة 1948م، المادة (256)
- القانون المدني المصري، المادة 145؛ والقانون المدني الفرنسي، المادة 1121.
الثاني عشر: أحكام محكمة النقض
- جلسة 22-11-1978م، نقض رقم 442، لسنة 45.
- حكم التحكيم في الدعوى رقم 507، لسنة 2007م، مركز القاهرة الإقليمي، 20-11-2007م، انظر: مجلة التحكيم العربي، عدد11، يوليو 2008م.
- حكم نقض، الطعن رقم 1259 لسنة 49 ق، جلسة 13/6/1983.
- حكم نقض، نقض 453 لسنة 42، جلسة 9/2/1981.
- الطعن رقم 28، لسنة 45، مكتب فنى 32، ص 2365، جلسة 21-12- 1981م.
- الطعن رقم 516 لسنة 29، مكتب فنى 15، صفحة رقم 1022، بتاريخ 12-11-1964م، الطعن رقم 41، مكتب فنى 28، ص 491، 21-2-1977م.
- مجموعة الأحكام التي أصدرتها المحكمة الدستورية العليا،ج6، القضية رقم (13)، لسنة 15ق، دستورية،، جلسة 17-12-1994م.
- مجموعة الأحكام التي أصدرتها المحكمة الدستورية العليا،ج9، حكمها الصادر في 3-7-1999م، في القضية رقم (104)، لسنة 20ق، دستورية،316.
- مجموعة المبادئ القانونية التي قررتها المحكمة الإدارية العليا والجمعية العمومية لقسمي الفتوى والتشريع في العقود الإدارية في أربعين عاماً من أول أكتوبر 1955م إلى آخر سبتمبر 1995م، الطعن رقم 886/30، جلسة 18-1-1994م.
- نقض جلسة 2- 1- 1971م، طعن رقم 510، لسنة 35، ق، مكتب فني 21، ص 146.
الثالث عشر: المواقع الإلكترونية
- http://www.law-uni.net/la/showthread.php.2012/10/6
References:
alquran alkarim
- surat almayida, alayat raqm 44.
- surat alnisa'i, alayat raqm 58.
- surat alnisa'i, alayat raqm 65.
- surat alnisa'i, alayat raqm 35.
kutub tafsir alquran
- aljamie li'ahkam alqurani, 'abu eabdallah muhamad bin 'abaa bikr bin farah al'ansarii shams aldiyn alqurtibi, (t5671), ta2, ja20, tahqiqu: 'ahmad albarduni wa'iibrahim 'atfish), dar alkutub almisriatu, alqahirati, 1384h, 1964m.
- tafsir altabri, almusamaa bijamie albayan ean tawil ay alquran, ji5.
kutub alhadith
- 'akhrajah abn shabat fi 'akhbar almadina [1/ 400 (1268)
- albyhqyu fi alsunan alkubraa (10/ 136, 145, 144)
- tarikh madinat dimashqa, abn easakir fi tarikh madinat dimashq (19/ 318).
- talkhis alhubir, alhafiz abn hajar, (4/ 18): rawah albayhaqiu min hadith eamir alshaebii, wasakat ealayhi.
- alsunan alkubraa lilnasayiy, kitab alqada'i, bab 'iidha hakamuu rajulan wariduu bih fahukam baynahum, hadith raqm 6118, ja6.
- sharah alnawawiu ealaa sahih muslmi, ji12.
- sahih 'abi dawuda, altakhrija: 'akhrajah 'abu dawud (3594 ), wabn aljarud fi ( 1001), wabn hibaan (5091 )
- shih albukharii, kitab aljihad walsayra, bab 'iidha nazal aleaduu ealaa hukm rajulu, hadith raqama, 2878, ji6.
- mein alhukaam liltarabulsi, ji.
allugha
- almaqayis fi allughati, aihmad bin faris bin zakariaa 'abu alhusayn (t:395h), tahqiqu, shihab aldiyn 'abu eumra, madatun: hakmi, t al'uwlaa, dar alfikri, 1415hi, 1994m, bitasarufin.
- almisbah almunir fi gharayb alsharh alkabira, aihmad bin muhamad bin ealaa alfayuwmi thuma alhamawi, 'abu aleabaas (770:hi), ja1, madat hakmi, lubnan , almuasasat alhadithat lilkitab , bidun sanat tabea.
kutub al'alam
- 'anis alfuqaha' fi taerifat al'alfaz almutadawalat bayn alfuqaha'i, alqunawi, qasim bin eabd allh bn 'amir ealiin (ti978 ha), , (tahqiq yahyaa muradi), dar alkutub aleilmiati, bayrut, 1424hi, 2004m, ji1.
- ktab almuafaqati, 'abaa 'iishaq 'iibrahim bin musaa bin muhamad allakhmi alshaatibii (t: 790 ha), dabt nasih waealaq ealayhi: 'abu eubaydat mashhur bin hasan al sulayman, maj1, ja1, t al'uwlaa, dar bin eafaan lilnashr waltawzie, alsueudiat, 1417h, 1997m.
kutub alfiqh
kutub alfiqh alhanafi:
- albahr alraayiq sharh kanz aldaqayiqi, zayn aldiyn bn 'iibrahim abn najim almisri,(t970 ha), , dar almaerifati, bayrut, ji18.
- rad almuhtar ealaa aldiri almukhtari, abn eabdin, muhamad 'aminin, ja5, dar alfikri, birut, 1421hi, 2000m.
- 'usul alsarukhisi, 'abaa bikr bin muhamad bin 'ahmad bn 'abaa sahl alsarukhsi ( ta:490min alhijrati), tahqiq 'abu alwfa al'afghani, ja2, nasharah lajnat 'iihya' almaearif alnuemaniati, alhindi, bidun sanat tabea.
- tuhifat alfuqaha' lilsamirqandi, ji2.
- alkamal bin humam alhanafii : sharh fath alqadir , aljuz' alsaabie , maktabat mustafaa albabi alhalbaa , alqahirat 1389h.
kutub alfiqh almalki:
- altaj wal'iiklil, ja6, sa246. ma lakaa
- hashiat aldasuqi ealaa alsharh alkabir ,aldisuqi, muhamad bn 'ahmad (t1230 ha), dar alfikri, birut, ji4.
- hashiat alsaawi ealaa alsharh alsaghir , alsaawi, 'ahmad bin muhamad (t1241 ha), , dar almaearifi, ja4.
kutub alfiqh alshaafieii:
- al'ashbah walnazayir fi qawaeid wafurue al'iimam alshaafieii, eabdalrahman bin 'abi bakr jalal aldiyn alsuyuti, ta1, ja1, dar alkutub aleilmiati, bayrut, 1403hi, 1983m.
- hashiat aljumli, ja10, sa378-379.
- alhawi alkabir, almawardi, , ji5.
- rudat altaalibin waeumdat almuftina, lilnawawi, ji3.
- nihayat almuhtaj 'iilaa sharh alminhaji, alramli, shams aldiyn muhamad bin 'abi aleabaas 'ahmad bin hamzat shihab aldiyn (t1004 ha), , 8j, dar alfikri, bayrut, 1404hi, 1984m, ji8.
kutub alfiqh alhanbali:
- alsharh almumtae ealaa zad almustaqniei, abn euthaymin, muhamad bn salih (t1421 ha), , 15ji, ta1, dar abn aljuzi, 1422hi-1427hi, ji15.
- alkafi fi fiqh al'iimam 'ahmad bin hanbal, aibn qadamata, eabdallah 'abu muhamad (t 620hi), , ta1, dar alkutub aleilmiati, bayrut, 1414hi, 1994m, ji4.
- almubdie sharh almuqanae, ji3.
- almighanaa, muafaq aldiyn eabd allh bin ahmad abn qudamat almaqdisi, ta1, ji16, dar alfikri, bayrut, 1405h.
- almughanaa walsharh alkabira, abn qudamat almaqdasii , aljuz' alhadi eashar , maktabat dar albayan , baghdad 1392hi .
- alzuhayli, 'a.d.whibati, alfiqh al'iislamii wa'adlatuhu, ta4, 10ja, dar alfikri, dimashqa,
- alfiqh almyassar almualafa, eabd allah bin muhamad altyar, eabd allah bin mhmmd almutlaqi, du. mhmmad bin 'iibrahim almwsaa alnaashir: madar alwatn llnnashr, alriyad - almamlakat alearabiat alsueudiat altabeati: ji 8 w al'uwlaa 1432/ 2011 baqi al'ajza'i: althaaniati, 1433 hi - 2012 mi.
- qahtan aldawriu : eaqd altahkim fi alfiqh al'iislamii walqanun alwadeii , t al'uwlaa n matbaeat alkhulud , baghdad 1405hi .
- alqawanin alfiqhiatu, 'abu alqasim muhamad bin 'ahmad alkalbi alghirnatii abn jazi, (t:741), ja2, sa125.
- majalat al'ahkam aleadliati, tabeat qadimatun, nur muhamad, karkhanh tijarat kutub aram bagh, kratshi, alqaeidat raqm (81).
- murshid alhayran 'iilaa maerifat 'ahwal al'iinsani, muhamad qadri basha [t 1306 ha], ta2, almatbaeat alkubraa al'amiriat bibulaq, 1308 hi - 1891m.
- maealim 'usul alfiqh eind 'ahl alsunat waljamaeati, mhmmad bn hsayn bin hasn aljizani, ta5, dar abn aljuzi, 1427h.
- almieyar almuearib , aihmad bin yahyaa alwanshrisi, , ja6, tabeat algharb al'iislamii, bayrut.
- almulakhas alfiqhi, salih bin fawzan bin eabdallah alfuzan, ta1, ja2, kitab albuyuei, bab fi 'ahkam alshart fi albaye, dar aleasimati, alrayad, almamlakat alearabiat alsaeudiati.
- alwjiz fi 'iidah qawaeid alfiqh alkuliyat almualafi: alshaykh alduktur muhamad sidqi bin 'ahmad bin muhamad al burnu 'abu alharith alghaziyu alnaashir: muasasat alrisalat alealamiati, bayrut - lubnan altabeata: alraabieati, 1416 h.
alkutub alqanunia walfiqhia alhaditha
- 'ahmad 'abu alwafa, altahkim aliakhtiariu wal'iijbari, munsha'at almaearifi, al'iiskandiriati, 2001m.
- 'ahmad 'abu alwafa, eaqd altahkim wa'iijra'atuhi, ta2, munsha'at almaearifi, al'iiskandiriati, 1974m.
- 'ahmad eabd aldaayimi, sharh alqanun almadanii, masadir alialtizami, manshurat jamieat halba, 2010m.
- 'ahmad makhlufi, atifaq altahkim ka'uslub litaswiat munazaeat euqud altijarat alduwliati, dar alnahdat alearabiati, alqahirati, 2003m.
- 'ahmad makhlufi, mafhum astiqlal shart altahkim fi euqud altijarat aldawliati, dirasat qanuniatun, fi altahkim alduwali, dar alnahdat alearabiati, alqahiratu, 2002m.
- 'usamat 'ahmad almiliji, hayyat altahkim aliakhtiari, dar alnahdat alearabiati, alqahirati, 2004m, bindu.
- 'iismaeil 'iibrahim alziyadiu, altahkim wajtihad alqada'i" nahw tadakhul naeim lilqada' fi shuyuwn altahkimi", matabie amun, alqahirata, 2007m.
- 'amjad muhamad mansur, alnazariat aleamat lilialtizamat masadir alialtizamati, ta1, dar althaqafati, 2007m.
- 'iiman fathi aljamil, atifaq altahkim albahrii, dar aljamieat aljadidati, 2013ma, al'iiskandiriati.
- 'iiman fathi aljamil, atifaq altahkim albahrii, wifqan liqanun altahkim almisrii, qanun 27lsanat 1994ma, walaitifaqiaat alduwliatu, dar aljamieat aljadidati, 2013m.
- hafizat alsayid alhadaadi, aliatijahat almueasirat bishan atifaq altahkimi, dar alfikr aljamieii, alqahirati, 1996m.
- du. hafizat alsayid alhadaadi, almujaz fi alnazariat aleamat fi altahkim altijarii alduwali, manshurat alhalabii alhuquqiati, bayrut, 2007m.
- d. eabd alrazaaq alsanhuri, alwasit fi sharh alqanun almadanii aljadidi, masadir aliailtizami, ja1, ta3, manshurat alhalabi alhuquqiati, bayrut, 2009m.
- ridan mutualiy wahdan, antiqal athar aleaqd 'iilaa alkhalf alkhasi, dar al'iiskandiriati, tabeat 2001m.
- zahir alhasni, alnizam alqanuniu liltahkim altijarii alduwalii linizaeat aliastithmari, majalat altashrie walqada'i, aleadad (2), alsana (2), 2010.
- saamiat rashidi, altahkim fi alealaqat aldawliat khalisatun, " atifaq altahkimi", dar alnahdat alearabiati, alqahirati, 1984m.
- samihat alqilyubi: atifaq altahkimi, sanat 2010, mutah ealaa almawqae:
aleyarbitration.blogspot.com/2010.
- smir eabd alsayid tanaghu, masadir alialtizami, dar almatbueat alearabiati, al'iiskandiriati, 1999m - 2000m.
- alsanusi maseud saed eubayd allah, bahath manshur bieunwani: altahkim fi alsharieat al'iislamiat wadawrih fi fadi almunazaeati, eadadi12, majalat alhaq, kuliyat alqanuni, jamieat banaa alwalid, libya, disambir 2023m.
- eabaas mustafaa almisri, almarkaz alqanuniu lilmursal 'iilayh fi eaqd alnaql albahrii, dar aljamieat aljadidat lilnashri, al'iiskandiriati, alqahirati, 2002m.
- eabd alrazaaq alsanhuri, alwasit fi sharh alqanun almadanii,, nazariat alialtizam biwajh eamin , munsha'at almaearifi, al'iiskandiriati, 2004m.
- eabd alrazaaq alsanhuri, masadir alialtizam fi alfiqh al'iislamii, ta1.
- eabd alfataah eabdalbaqi, nazariat aleaqd wal'iiradat almunfaridati, dar alfikr alearabii, al'iiskandariat misr 1984m.
- fathi wali: qanun altahkim fi alnazariat waltatbiqi, altabeat al'uwlaa, 2007.
- fahad shartayn muhamad al musaeidu, bahath manshur bieunwani: 'ahkam sarayan aitifaq altahkim fi munazaeat aleuqud alduwaliat ealaa aldawlati, maja albuhuth alfiqhiat walqanuniatu, majalat eilmiat mahkamat tusdiruha kuliyat alsharieat walqanun bialqahirati, bahath mustalun min aleadad 41, 'iibril 2023m- 1444h.
- muhsin shafiqi, altahkim altijariu alduwali, dirasat fi qanun altijarat alduwliati, dar alnahdat alearabiati, alqahirati, 1997m.
- muhamad shukri srur, mujaz al'ahkam aleamat lilialtizam fi alqanun almadanii almisrii, ta2, dar alnahdat alearabiati, 2008m.
- mahmud alsayid eumar altahywaa, altabieat alqanuniat linizam altahkimi, munsha'at almaearifi, al'iiskandiriati, 2003m.
- mahmud alsayid eumar altahywi: mafhum altahkim aliakhtiarii waltahkim al'iijbari, 2002,sa81.
- mistafaa 'ahmad alzarqa, almadkhal alfiqhiu aleama, ta1,ju1, dar alqalami, dimashqa, 1418h, 1998m.
- mnir eabd almajid, qada' altahkim fi munazaeat altijarat alduwliati, dar almatbueat aljamieiati, 1995m.
- almawsueat alfiqhiat alkuaytiati, wizarat al'awqaf walshuyuwn al'iislamiat - alkuayt, ja4, ta2, dar alsalasil - alkuayt,1404hi - 1427 hu.
- nariman eabd alqadir, atifaq altahkimi, ta1, dar alnahdat alearabiati, 1996m, sa309.
alrasayil aleilmia
- ala' 'ahmad jawad 'amin rabiei, athar aitifaq altahkim bialnisbat lilghayra, dirasat muqaranati, risalat majistir, kuliyat aldirasat aleulya, aljamieat alearabiat al'amrikiati, tukhasis qanun tajaraa, 2021m.
- fadaa sueud sulayman aljabur, shurut altahkim fi aleuqud watatbiqatih almueasirati, risalat dukturah, kuliyat aldirasat aleulya, jamieat al'urdun, 2012m.
- maha eabd alrahman alkhawaja, aimtidad 'athar aitifaq altahkim 'iilaa alghayr "dirasat fi altashrie al'urduniyi", risalat majistir bikuliat alhuquqi, jamieat alsharq al'awsata, sanatan 2012/2013.
- alnihayat fi sharh alhidaya (shrah bidayat almubtadi), ja20, husayn bin eali alsughinaqi alhanafii (t 714 hu), tahqiqa: rasayil majistir - markaz aldirasat al'iislamiat bikuliyat alsharieat waldirasat al'iislamiati, jamieat 'um alquraa, al'aewamu: 1435 - 1438 hi.
albuhuth walmajalaat aleilmia walmutamarat
- 'ahmad 'abu alwafa, altahkim aliakhtiariu wal'iijbari, dar almatbueat aljamieiati, al'iiskandariat 2007m.
- aldakhili, altahkim fi alnizam alsueudii ealaa daw' alfiqh al'iislamii, bahath bijamieat nayif alearabiat lileulum al'amniati, sanat 1425h /2004m.
- bilbaqaa bumdin, almarkaz alqanuniu lilghayr fi aitifaq altahkim altijarii da, dirasatan fi daw' fiqh waqada' altahkim altijarii alduwali, majalat alqanun waltanmiat almahaliyati, mukhbir alqanun waltanmiat almahaliyati, 'iidrari, aljazayar, mij2, eadad1, 2020m.
- hasan muhamad, huquq alghayr fi aleuqud almaliat fi alfiqh al'iislamii walqanun almadanii, dar aljamieat alhadithati, 2004m.
- khalid eabd alqadir eid, bahath manshur bieunwan " altahkim fi euqud alaistithmari", majalat markaz salih eabdallah kamil lilaiqtisad al'iislamii, mij21, ea63, jamieat al'azhar, 2017m.
- salim salamat hatamilatun, bahath manshur bieunwan " altabieat alqanuniat liltahkim watatbiqatuh fi majal aleulum al'iidariati, dirasat fi alqanun al'urduniyi, almajalat al'urduniyat fi alqanun waleulum alsiyasati, jamieat mutat,2012m.
- eabdalsalam eabdalfataah muhamad eafifi, bahath manshur, mawdueahu, mafhum alshart eind al'usuliiyn wa'atharuh fi alfurue alfiqhiati, majalat alsharieat walqanun bidiminhur, ea31, ja4, 1437h, 2016m.
- eumar eabdaleaziz musaa aldabuwr, bahath manshur bieunwan altahkim altijariu alduwaliu fi euqud altaaqat wamadaa tathirih bisiadat aldawlati, majalat dafatir qanuniatin, muj,ei, 6, alnaashir, muhamad lishqar,2018m.
- fayiz eabdallah alkandari, bahath manshur bieunwani: mafhum shart altahkimi, majalat aleulum alqanuniat walaiqtisadiati, jamieat shamsa, ea2, sanat 42.
- - majalat majmae alfiqh al'iislamii, munazamat almutamar al'iislamii , qarar raqma: 95 / 8 / da9, dawrat mutamarih altaasie bi'abi zabi bidawlat al'iimarat alearabiat almutahidat min 1 'iilaa 6 dhi alqaedat 1415 hu, almuafiq 1 - 6 'abril 1995 ma, , jidat, ea9.
- majmae alfiqh al'iislamii alduwali, qarar raqm 91 (8/9), almuneaqad fi dawratih altaasieat fi 'abu zabi, bidawlat al'iimarat alearabiat almutahidati, khilal alfatrat min 1 'iilaa 6 min shahr dhi alqaedat lieam 1415h, almuafiq 1 'iilaa 6 min shahr 'abril lieam 1995m.
- muhamad sami alshshwa: altahkim altijariu alduwaliu "'ahumu alhulul albadilat lihali almunazaeat alaiqtisadiati", almutamar 16 lijamieat al'iimarat ean altahkim altijarii alduwali, khilal alfatrat 28 : 30 'abril 2008, almujalad al'uwwla.
- maseud husayn maseud, bahath manshur bieunwani: aistiqlal shart altahkim ean aleaqd al'asli, dirasat muqaranati, majalat 'abhath qanuniatin, alsanat alraabieata, aleadad alsaabieu, yunyu 2019m.
- hilal bin muhamad bin sulayman, bahath manshur bieunwani: amtidad athar atifaq altahkim 'iilaa alghayra, dirasat muqaranati, majalat aldirasat alfiqhiat walqanuniati, ea12, 'uktubar 2022m.
alqawanin
- qanun altahkim almisrii raqm (27) lisanat 1994m, almadat raqm (10).
- alqanun almadanii almisrii raqm 131 lisanat 1948m, almada (256)
- alqanun almadanii almisrii, almadat 145; walqanun almadaniu alfaransi, almadat 1121.
'ahkam mahkamat alnaqd
- jilasat 22-11-1978m, naqd raqm 442, lisanat 45.
- hukum altahkim fi aldaewaa raqam 507, lisanat 2007m, markaz alqahirat al'iiqlimi, 20-11-2007ma, anzur: majalat altahkim alearabii, eadadi11, yuliu 2008m.
- hukum naqda, altaen raqm 1259 lisanat 49 q, jalsat 13/6/1983.
- hukum naqdu, naqd 453 lisanat 42, jalsat 9/2/1981.
- altaen raqm 28, lisanat 45, maktab finaa 32, s 2365, jalsat 21-12- 1981m.
- altaen raqm 516 lisanat 29, maktab funaa 15, safhat raqm 1022, bitarikh 12-11-1964ma, altaen raqm 41, maktab finaa 28, s 491, 21-2-1977m.
- majmueat al'ahkam alati 'asdaratha almahkamat aldisturiat aleulya,ju6, alqadiat raqm (13), lisanat 15q, dusturiatu,, jalsat 17-12-1994m.
- majmueat al'ahkam alati 'asdaratha almahkamat aldisturiat aleulya,ju9, hakmaha alsaadir fi 3-7-1999m, fi alqadiat raqm (104), lisanat 20q, dusturiata,316.
- majmueat almabadi alqanuniat alati qararatha almahkamat al'iidariat aleulya waljameiat aleumumiat liqismi alfatwaa waltashrie fi aleuqud al'iidariat fi 'arbaein eamaan min 'awal 'uktubar 1955m 'iilaa akhar sibtambar 1995m, altaen raqm 886/30, jalsat 18-1-1994m.
- naqd jalsat 2- 1- 1971m, taen raqm 510, lisanat 35, q, maktab faniyun 21, s 146.
almawaqie al'iiliktirunia
- http://www.law-uni.net/la/showthread.php.2012/10/6